M. de Kind

TomTom, hét navigatiebedrijf van het afgelopen decennium, lijkt de weg kwijt te zijn. De beurskoers van het bedrijf daalt in rap tempo.[1] Waar het in de beginjaren om een zeer innovatief bedrijf ging, wordt het nu door concurrenten ingehaald. Als deze trend zich voortzet, zou dat in de toekomst het einde van TomTom kunnen betekenen. Wat zijn factoren die erin kunnen resulteren dat een bedrijf in financiële moeilijkheden verkeert? En wat kan een bedrijf doen om dit te voorkomen?

Factoren financiële moeilijkheden
Wanneer bedrijven in financiële moeilijkheden verkeren, kan dit verschillende oorzaken hebben. Hoewel op dit moment wellicht nog niet direct van financiële moeilijkheden hoeft te worden gesproken, komt ook de huidige koersdaling waarschijnlijk al uit – onder meer – deze factoren voort. Bovendien is er een kans dat de ingezette trend uiteindelijk wel in échte financiële moeilijkheden zal resulteren. Oorzaken hiervoor kunnen zowel intern als extern worden gezocht.

Bij de externe factoren spelen onder meer economische recessies, een toename in de concurrentie, de introductie van substitutiegoederen en/of een terugloop in de vraag naar een bepaald goed een rol. Wat interne factoren betreft kan het gaan om tekortkomingen van de ondernemingsleiding, een te ambitieus overnamebeleid of een onevenwichtige verhouding tussen het eigen vermogen enerzijds en het vreemd vermogen anderzijds.

Welke factoren spelen bij TomTom een rol? Met name de externe factoren lijken een belangrijke invloed te hebben. Zo zette de financiële crisis precies in op het moment dat TomTom de stap zette om samen met Renault en Fiat ingebouwde navigatiesystemen te gaan realiseren en nam de concurrentie toe toen ook Google, Waze en Apple ook aan de slag gingen met het maken van kaarten. Nu autoproducenten Renault, Nissan en Mitsubishi hebben besloten over te stappen naar concurrent Google[2], heeft dit dan ook geresulteerd in een drop in de beurswaarde van TomTom. Wat interne factoren betreft zou wellicht kunnen worden gesteld dat het bestuur van het bedrijf te lang te lichtzinnig heeft gedacht over de aanwezige concurrentie.[3]

Oplossingen
Voordat écht sprake is van financiële problemen en de formele reorganisatiemethoden, zijnde surséance van betaling en faillissement, in beeld komen, zijn er mogelijkheden die bedrijven kunnen benutten om het tij te keren. In dit kader wordt gesproken van informele reorganisatiemethoden, wat inhoudt dat een (deel van de) onderneming of organisatie buiten de wettelijke kaders om wordt geherstructureerd teneinde de gezondheid van de onderneming te verbeteren of te herstellen ter voorkoming van surséance van betaling of faillissement. Deze informele herstructurering wordt veelal onderverdeeld in twee categorieën, namelijk herstructurering van bedrijfsactiviteiten (ontvlechting, fusies en overnames) en financiële herstructurering.

Way to go voor TomTom
Het lijkt erop dat het bedrijf inderdaad pogingen doet om het hoofd in de toekomst boven water te kunnen blijven houden. Zo heeft het bedrijf begin 2017 de Duitse startup Autonomous overgenomen. Dit is een stap die binnen de informele reorganisatiemethoden kan worden geschaard en waarmee TomTom duidelijk een ambitie naar voren brengt: het zijn van een belangrijke speler op de markt voor zelfrijdende auto’s. Ook op dit gebied is Google echter een gedegen concurrent, dus het is de vraag of het verleggen van de focus van pure navigatie naar zelfrijdende auto’s voldoende zal zijn om het bedrijf in leven te houden. Immers, naast Google zouden ook Taxidienst Uber en BMW, Audi en Daimler met Here als kaartendienst wellicht in de gaten moeten worden gehouden.[4] Dat TomTom zich realiseert dat er werk aan de winkel is en hiermee ook aan de slag gaat, blijkt in ieder geval uit de press release van 27 september 2018 waarin bekend wordt gemaakt dat de telematische divisie wellicht wordt verkocht.[5] Duidelijk is dat TomTom naar manieren moet blijven zoeken om te bereiken dat de koers een stijgende in plaats van dalende lijn aanneemt.

[1] A. Meinema & N. Kasteleijn, ‘De weg naar beneden van TomTom: is het einde in zicht?’, NOS 19 september 2018.

[2] ANP, ‘TomTom daalt hard op de beurs; automakers kiezen voor concurrent Google’, NOS 18 september 2018.

[3] A. Meinema & N. Kasteleijn, ‘De weg naar beneden van TomTom: is het einde in zicht?’, NOS 19 september 2018. Zie ook https://nos.nl/artikel/2153666-tomtom-wil-zelfrijdende-auto-s-straks-de-weg-wijzen.html.

[4] N. Kasteleijn, ‘TomTom wil zelfrijdende auto’s straks de weg wijzen’, NOS 18 januari 2017.

[5] TomTom, ‘Strategic Review of Telematics Business’, 27 september 2018. Te vinden via www.corporate.tomtom.com.