L. Wigboldus
Op 31 augustus 2018 zijn opnieuw de resultaten van de Female Board Index gepubliceerd. Prof. dr. Mijntje Lückerath-Rovers, hoogleraar Corporate Governance aan Tilburg University, doet jaarlijks onderzoek naar diversiteit binnen het bestuur en binnen de Raad van Commissarissen (hierna: RvC) van beursgenoteerde ondernemingen. In vergelijking met de resultaten in 2017 kunnen we op dit moment spreken van een stilstand. Het aantal vrouwelijke bestuurders en commissarissen neemt opnieuw niet toe. Welke wettelijke vereisten gelden hiervoor? En hoe kan men deze stilstand verklaren?
Corporate Governance Code
Op 8 december 2016 verscheen de herziene Corporate Governance Code (hierna: de Code). De Code geeft een richtsnoer voor effectieve samenwerking en bestuur binnen beursgenoteerde ondernemingen. Onder andere onderwerpen als de samenstelling van het bestuur komen hierin aan bod. De Code vult de wetgeving aan en moet dus ook in samenhang met de wetgeving worden gelezen.[1] Volgens artikel 2:391 lid 5 BW geldt het “pas toe of leg uit” principe bij de Code. Dit houdt in dat beursgenoteerde ondernemingen in hun jaarverslag moeten toelichten of zij de Code toepassen, en bij niet naleving, waarom zij hiervan af zijn geweken.
De Code vereist in artikel 2.1.5. een diversiteitsbeleid. Hierin moeten regels worden opgenomen omtrent de samenstelling van het bestuur. Met name hoe diversiteit geborgd zal worden. In ieder geval nationaliteit, leeftijd, geslacht en achtergrond inzake opleiding en beroepservaring moeten hierin terugkomen. Ook dient de onderneming de resultaten van het beleid uiteen te zetten. In de voorgaande versie van de Code was het wettelijk verplichte percentage van 30% vrouwelijke bestuurders/commissarissen opgenomen. De Code noemt dit percentage niet meer in de herziene code maar verwijst hiervoor naar de wettelijke regeling, namelijk artikel 2:166 BW, zij het dat deze regeling alleen geldt voor de grotere bv’s/nv’s. In 2013 werd dit percentage voor het eerst ingevoerd, waarnaar het in 2016 was komen te vervallen en vervolgens in 2017 opnieuw werd ingevoerd.[2]
Female Board Index
De resultaten van de Female Board Index 2018 zijn gebaseerd op 90 beursgenoteerde ondernemingen. De grafiek laat zien dat er geen stijgende lijn zit in het aantal vrouwen binnen het bestuur. Daarnaast is het aantal vrouwen in het bestuur/de RvC gelijk gebleven ten opzichte van 2017. Van de 228 bestuurders zijn er slechts 13 vrouwen. Bij de RvC ligt het percentage vrouwen beduidend hoger, te weten ruim 25% van de 463 commissarissen.
Wolters Kluwer is een witte raaf met liefst 50% vrouwen in het bestuur en 42,9% in de RvC.[3]
Slechts 5 van de 90 beursgenoteerde ondernemingen, waaronder Heineken, voldoen aan de 30%-regeling voor het bestuur én de RvC. Dit is zelfs één minder dan in de resultaten die in 2017 bekend werden.[4]
Verklaring tegenvallende resultaten
Wat is de verklaring vanuit bedrijven voor het niet halen van het beoogde percentage? In het jaarverslag dienen bedrijven toe te lichten of en waarom ze afwijken van de Corporate Governance Code. Uit een analyse van de jaarverslagen blijkt dat bedrijven de man-vrouwverhouding niet als eis hebben gesteld in de selectie- en benoemingscriteria. Bedrijven stellen dat zij altijd gaan voor de beste kandidaat en in de praktijk resulteert dit veel vaker in een man dan in een vrouw.[5]
Toch is niet iedereen het eens met de benadering van ‘de beste kandidaat’.
De belangenbehartiger van professionele beleggers, Eumedion, geeft aan dat uit de dialoog tussen hen en de aandeelhouders bleek dat de aandeelhouders van mening zijn dat een evenwichtige samenstelling binnen het bestuur op lange termijn tot een hoger rendement gaat leiden.[6]
Nieuwe trend?
Wat kunnen we in de toekomst rondom dit onderwerp gaan verwachten? Onlangs bleek uit het nieuwsbericht van de NOS dat Californië als eerste Amerikaanse staat vrouwen in raden van bestuur gaat eisen.[7] Zal deze trend naar Nederland overwaaien of blijft er een escape voor onwillige bedrijven via de ‘pas toe of leg uit’ regel?
[1] Preamble van de Corporate Governance Code
[2] Lennarts, in: T&C Burgerlijk Wetboek 2, artikel 166, aant. 1, (online, bijgewerkt 1 juli 2018).
[3] M. Lückerath-Rovers, ‘The Dutch Female Board Index 2018’, 31 augustus 2018. Te vinden via: www.tias.edu.
[4] M. Lückerath-Rovers, ‘The Dutch Female Board Index 2018’, 31 augustus 2018. Te vinden via: www.tias.edu.
[5] A. Dohmen, ‘De stilstand is ‘gewoon schokkend’’, NRC 31 augustus 2018.
[6] A. Dohmen, ‘De stilstand is ‘gewoon schokkend’’, NRC 31 augustus 2018.
[7] ‘Californië eist als eerste Amerikaanse staat vrouwen in raden van bestuur’, NOS 30 september 2018.
