Onder de huidige omstandigheden voelt de gedachte wellicht onnatuurlijk aan, maar met een beetje voorspoed vindt er volgend jaar een evenement plaats op mondiale schaal, namelijk het WK voetbal 2022 in Qatar. Terwijl wij op dat moment hier hoogstwaarschijnlijk onze felbegeerde vrijheid vieren; dienen wij ons te realiseren dat de verwezenlijking van dit evenement ten koste is gegaan van duizenden die de kettingen nimmer meer van zich af zullen slaan. De verloren stemmen die doorklinken uit de grond van hun massagraf.
De vergelijking met de erbarmelijke arbeidsomstandigheden in Qatar is reeds door menig mensenrechtenorganisatie gecertificeerd als een moderne vorm van slavernij. De gebruikte term dient allerminst hyperbolisch te worden opgevat. Juristen zullen als eerste in de rij staan om de schokkende accuratesse van het verband met het verbod van foltering, volgende uit onder meer artikel 3 EVRM, te ondersteunen.
Het is algemeen aanvaard dat mensenhandel (de Engelse term ‘Human Trafficking’ is meer gangbaar) als een moderne vorm van slavernij kan worden beschouwd. Er wordt dan op correcte wijze gebruik gemaakt van de teleologische interpretatiemethode, wat onder andere te vinden is in de baanbrekende jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (noemenswaardig is bijvoorbeeld Siliadin vs. France).
De term mensenhandel kan tegenwoordig in drie hoofdcategorieën worden onderverdeeld, te weten: seksuele uitbuiting (prostitutie), economische uitbuiting en gedwongen criminaliteit. Meer specifieke varianten als gedwongen orgaandonatie, om het feit maar eufemistisch uit te drukken, blijven dan buiten beschouwing. Het moge overigens duidelijk zijn dat de arbeidsomstandigheden in Qatar onder de tweede categorie (economische uitbuiting) geschaard kunnen worden. Het is mijns inziens uiterst opmerkelijk dat deze gebeurtenissen die aanleiding zouden geven voor behandeling door het Europees Hof, mocht Qatar lid zijn geweest van de Raad van Europa, nu door diezelfde lidstaten worden afgedaan met een cryptische, halfzachte vorm van kritiek (Football Supports Change).
Het is dan ook niet onbegrijpelijk dat er kritiek is op het feit dat wij überhaupt aan dit tournament zijn begonnen. Maar mocht de KNVB zich alsnog willen terugtrekken, dan kan het echter krachtens de FIFA Regulations World Cup rekenen op een boete van de FIFA Disciplinary Committee. Deze boete bedraagt minimaal 15000 CHF (13.635,74 euro) per niet gespeelde wedstrijd. Overigens kan de FIFA additionele maatregelen treffen, waarbij schorsing van deelname aan toekomstige evenementen van de FIFA blijkens de regelgeving niet uitgesloten is.[1]
Afijn, protest in de vorm van terugtrekking uit het tournament is een niet reële optie wanneer het niet wordt gesteund door andere participerende landen. Tegelijkertijd dient men voor ogen te houden dat we hier te maken hebben met een ongekende schending van fundamentele mensenrechten die de kern vormen van verdragen als het VEU, het EVRM en het IVBPR. Het valt moeilijk te rijmen verbonden te zijn aan deze nobele internationale verdragen en tegelijkertijd het Wilhelmus te laten galmen door de speakers van een hedendaags Colosseum (de vergelijking is enkel op zijn plaats aangezien beide gefundeerd zijn op de dood van vele slavenarbeiders). Er wordt overigens al gesproken over absentie van de Koning respectievelijk de Minister-president tijdens het evenement. Ik schaar mij echter volledig achter degenen die dit als niet toereikend ervaren. Er dient vooralsnog meer ‘change’ plaats te vinden om eer te doen aan de slachtoffers van deze uitbuiting.
[1] Titel 1, art. 6 lid 3 FIFA Regulations FIFA Club World Cup Qatar 2019.
