De integriteit van de politie is de afgelopen weken veel in het nieuws geweest. Zo is op 24 maart 2021 bekend geworden dat in een groepsapp van politie Rotterdam racistische uitspraken waren gedaan over Hümeyra, het zestienjarige meisje uit Rotterdam die werd doodgeschoten door haar stalker.[1] Naast deze vorm van integriteitsschending en onpartijdigheid door leden van de politie, zijn er ook grote aantallen corruptieschandalen naar boven gekomen bij de politie. Deze signalen zijn naar boven gekomen door gekraakte versleutelde berichten tussen criminelen en leden van de politie. Criminelen kregen onder andere foto’s doorgestuurd over onderzoeken naar doorzoekingen, witwassen en drugs-en wapenhandel.[2] Naast deze vormen van integriteitsschending bij de politie, deed de rechtbank Amsterdam op 13 april 2021 uitspraak in een zaak tegen een oud-districtschef van de politie Amsterdam-Amstelland, inhoudende integriteitsschending.

In onderhavige strafzaak werd de oud-districtschef – kort gezegd – het navolgende ten laste gelegd:

  1. Het opzettelijk verduisteren van geld als ambtenaar en oplichting als ambtenaar;
  2. Valsheid in geschrifte;
  3. Gebruik maken van een vals geschrift.

De inhoud van de zaak
De verdachte was van april 2004 tot en met december 2014 districtchef en had beheer over decentrale budgetten. Naar aanleiding van twee rapporten – opgemaakt door de opvolger van verdachte – is gebleken dat er uitgaven zijn gedaan voor voetbalwedstrijden, maaltijden en consumpties die niet te herleiden waren naar werk bij de politie. Hierdoor wordt verdachte ervan verdacht het politiebudget voor privédoeleinden heeft gebruikt. Uit het daaropvolgende strafrechtelijke onderzoek – na aangifte door de Politie Eenheid Amsterdam – wordt verdachte kort gezegd ervan beschuldigd in totaal €50.583,27 te hebben uitgegeven ten behoeve van personen uit zijn privékring. Deze uitgaven zijn gedaan bij Ajax, het in de Amsterdam Arena gevestigde cateringbedrijf Maison van den Boer, de Ziggo Dome en restaurant Sazanke. Getuigenverklaringen van de ex-partner, zijn vader, twee dochters, stiefzoon en hun partners, de facturen en de verklaringen van de verdachte vormen de kern van het bewijs. Uit deze bewijsmiddelen volgt dat de verdachte zijn vader en kinderen tussen 2009 en 2014 bij Maison van den Boer liet dineren voorafgaand aan wedstrijden van Ajax. Daaropvolgende wedstrijden werden na deze diners bezocht op seizoenskaarten, betaald door de politie. Ook is vast komen te staan dat de familie meerdere concerten in de Ziggo Dome heeft bezocht, deze zijn door de verdachte besteld en betaald door de politie. Tenslotte is ook vast komen te staan dat verdachte tenminste twee keer privé met zijn gezin uiteten is geweest bij restaurant Sazanka op kosten van de politie.
Uit nader onderzoek is er ook een andere verdenking voortgevloeid, namelijk het vervalsen van de handtekening en paraaf van zijn ex-vrouw omtrent twee leningsovereenkomsten. De verdachte heeft omtrent onderhavige verdenking – zijnde het tweede en derde tenlastegelegde – zich op zijn zwijgrecht beroept. Wel heeft hij op de terechtzitting verklaard dat de handtekeningen niet de meest handige manoeuvre waren.

Standpunt verdediging
De verdachte verklaarde omtrent het onder 1 tenlastegelegde feit dat hij degene was die facturen accordeerde en besliste hoe het representatiebudget werd ingevuld bij de politie. Zo heeft hij seizoenskaarten voor Ajax aangeschaft voor het belonen van politieambtenaren. Zij werden beloond wanneer zij iets bijzonders hadden volbracht, bijvoorbeeld een bijzondere aanhouding. Dit zou hij al vanaf het begin van zijn functie hebben gedaan. Pas vanaf 2012 kocht hij ook kaarten voor concerten in de Ziggo Dome, dit met hetzelfde doel als de voetbalwedstrijden: beloning en representatie. De verdachte verklaart voorts dat hij soms iets van het budget over had en dit aan personen verstrekte die niet direct bij de politie betrokken waren. Ook wanneer een politieambtenaar of iemand die in relatie stond met de politie een wedstrijd afzegde, kwam het voor dat mensen buiten de politie – waaronder zijn dochters of vader – deze plek innamen. Daarnaast heeft de dochter van verdachte ook verklaard dat zij het laatste seizoen tussen de tien en twaalf thuiswedstrijden van Ajax heeft bijgewoond. Omtrent het eten bij restaurant Sazanke in Hotel Okura te Amsterdam, heeft verdachte verklaard dat hij een keer per ongelijk heeft gedineerd op kosten van de politie.
Tenslotte heeft de verdediging omtrent het tweede en derde tenlastegelegde feit betoogd dat het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk verklaard dient te worden. Het Openbaar Ministerie had deze feiten moeten seponeren, aangezien zijn ex-vrouw en andere betrokkenen geen aangifte hebben gedaan.

Oordeel rechtbank
De rechtbank acht bewezen dat verdachte tussen 1 januari 2009 en 31 december 2014 als ambtenaar opzettelijk meermaals geld of geldswaardig papier heeft verduisterd in de zin van art. 359 en art. 321 Sr. Verdachte had het budget als een goed huisvader moeten beheren, volgens de Politie Eenheid Amsterdam. Het is daarnaast niet toegestaan om het politiebudget aan te wenden voor privé-uitgaven. De financiële registratie- en controlemechanismen hebben tekortgeschoten, er waren te weinig regels of kritische aandacht voor het gebruik van de budgetten. Mede daardoor is er onvoldoende bewijs dat verdachte strafbaar heeft gehandeld in de gevallen waar collega’s op kosten van het politiebudget een wedstrijd of concert hadden bijgewoond. Ten aanzien van de uitgaven die verdachte deed voor zijn privékring is er sprake van niet-integer handelen en het wederrechtelijk toe-eigen van geld en geldswaardig papier.

De rechtbank spreekt verdachte vrij van verduistering als ambtenaar in de zin van art. 359 en 321 jo. 44 Sr. De rechtbank spreekt de verdachte voorts ook vrij van oplichting, hetgeen uit het dossier en het verhandelde tijdens de zitting onvoldoende is gebleken. 

Motivering van de straf
De officier van justitie vordert een veroordeling tot een gevangenisstraf voor de duur van negen maanden, rekening houdend met een overschrijding van de redelijke termijn van 27 maanden. De verdediging heeft de rechtbank verzocht om rekening te houden met de eendaadse samenloop. Zij stelt zich op het standpunt dat alle strafbepalingen (inhoudende art. 359, 321 en 326 Sr) feitelijk hetzelfde ten laste is gelegd. Daarnaast verzoekt de verdediging rekening te houden met het blanco strafblad van verdachte, het overschrijden van de redelijke termijn en de vele media-aandacht. Laatstgenoemde heeft volgens de verdediging extra leed voor de verdachte toegevoegd.

De rechtbank acht in beginsel een gevangenisstraf als een passende straf voor verdachte. Echter, gelet op het feit dat de rechtbank het feit minder bewezen acht dan het Openbaar Ministerie, de overschrijding van de redelijke termijn, de eendaadse samenloop en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, legt zij een lichtere straf op dan is gevorderd. De rechtbank legt derhalve de maximale taakstraf van 240 uur op, daarnaast legt zij ook een voorwaardelijke gevangenisstraf op voor de duur van drie maanden, met een proeftijd van twee jaar.

Verdachte is door zijn handelingen in de hoedanigheid als districtschef meerdere malen schuldig gemaakt aan verduistering als ambtenaar. Daarnaast heeft hij zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte en het gebruikmaken daarvan. Door onder andere het misbruiken van een publieke functie heeft verdachte de integriteit van de Nationale Politie schade toegebracht, hetgeen zorgt voor grote maatschappelijke impact op het vertrouwen in de politie door het publiek.[3]

[1] NRC, ‘Racistische politieagenten: functie elders’, NRC 9 april 2021, geraadpleegd via: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/04/09/racistische-politieagent-functie-elders-a4039147

[2] Trouw, ‘Geschrokken politie werkt aan plan om corruptive in eigen korps tegen te gaan’, Trouw 15 april 2021, geraapleegd via: https://www.trouw.nl/binnenland/geschrokken-politie-werkt-aan-plan-om-corruptie-in-eigen-korps-tegen-te-gaan~bff909ab/

[3] ECLI:NL:RBAMS:2021:1745.