By Nazifa Wardak

Het is de angst van elke student of pas afgestudeerde: geen baan kunnen vinden. Waarschijnlijk is het ook deze angst die zoveel mensen ertoe aanzet een, veelal onbetaalde, stage, of ‘werkervaringsplek’, te accepteren. Naast studenten, lopen nu ook steeds meer afgestudeerden onbetaald stage in de hoop op een vaste baan. Is deze hoop gegrond? En mag dit juridisch gezien wel?

Hoe belangrijk is werkervaring voor je kansen op de arbeidsmarkt?

De grootste beweegreden voor het lopen van een stage is de hoop sneller een baan te vinden. De vraag is hoeveel verschil het daadwerkelijk maakt of je werkervaring hebt opgedaan tijdens je studie. Uit een onderzoek van Maarten Wolbers, hoogleraar sociologie aan de Radboud Universiteit, blijkt dat leerlingen met werkervaring eerder een vaste baan vonden en bovendien meer dan leerlingen zonder werkervaring verdienden. Ongeveer de helft van deze leerlingen kreeg een vaste baan aangeboden bij hun stageplaats. [1] Uit een enquête van stagebemiddelingsbureau StudentenBureau bleek dat 43% van alle hbo’ers en wo’ers met werkervaring snel een baan vond.

Hoeveel heb je aan een (onbetaalde) stage nadat je afgestudeerd bent? 

Bij stages na het afstuderen is de realiteit helaas minder rooskleurig. Uit een onderzoek van het onderzoeksbureau NACE volgde dat slechts 37% van de afgestudeerden die onbetaald een stage liepen, daadwerkelijk een baan aangeboden kregen. Het verschil met starters zonder enige stage is hiermee slechts 1,8%. Afgestudeerden die een betaalde stage liepen, kregen in 63% van alle gevallen een baan aangeboden bij de stageplek. Zij verdienden daarnaast gemiddeld 30% meer dan afgestudeerden die een onbetaalde stage liepen. Toch komt een onbetaalde stage onder afgestudeerden vrij veel voor. Uit de jaarlijkse stagemonitor van StudentenBureau blijkt dat 20% van de stagiairs in 2014 geen vergoeding ontving. Hier is een stijgende lijn in waar te nemen. In 2013 was dit namelijk nog maar 10%.

Mogen afgestudeerden juridisch gezien onbetaald ingezet worden als echte werknemers?

In Nederland is een bedrijf niet verplicht om een stagevergoeding te bieden aan stagiairs of afstudeerders. Dit geldt niet voor reeds afgestudeerden, wanneer de werkzaamheden overeen komen met de werkzaamheden van overige werknemers. Tot op heden gebeurde dit echter veelvuldig. BNR Nieuwsradio meldde echter dat hier verandering in gaat komen. [2] Minister Asscher van Sociale Zaken heeft aangekondigd dat hier vanaf heden streng op gecontroleerd zal worden en dat er boetes worden uitgedeeld aan bedrijven en overheidsinstellingen die stagiars inzetten als echte werknemers. PvdA-kamerlid John Kerstens vindt zelfs dat een stage enkel tijdens de opleiding aangeboden mag worden. Asscher vindt het onmogelijk maken van een stage voor afgestudeerden echter te ver gaan. “Een stage kan ook nuttig zijn om te kijken of het echt wat voor je is”, aldus de minister. [3]

[1] M. de Lange, M. Gesthuizen & M.H.J. Wolbers, ‘De arbeidsmarktintegratie van jongeren in Europa verklaard’, Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, 2013/29

[2] http://www.bnr.nl/nieuws/politiek/10306475/inzetten-stagiair-als-werknemer-wordt-beboet

[3] Kamerbrief van minister Asscher over plan om misbruik van stages en werkervaringsplekken te bestrijden.