De aanslagen van januari j.l. op Charlie Hebdo zijn inmiddels bijna negen maanden geleden, maar een gevoel van daadwerkelijke veiligheid heeft de stad niet lang gekend, want de Franse regering bleef altijd alert op terreuraanslagen. Zo waakten militairen over Parijs en haar grootste toeristische plaatsen. Daarnaast is in mei j.l. een nieuwe terreurwet aangenomen, waarmee inlichtingendiensten gemakkelijker telefoons kunnen aftappen en dataverkeer kunnen onderscheppen in de strijd tegen terrorisme.[i] In de avond van 13 november bleek deze angst voor terrorisme helaas gegrond: meerdere schietpartijen, zelfmoordaanslagen en een gijzelingen brachten Parijs opnieuw in een staat van geschoktheid en chaos.
Eerder deze dag waarschuwde Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, nog voor het ineenstorten van het systeem van open grenzen. Hij wilde het Schengen-systeem behouden, maar door de gebeurtenissen van afgelopen tijd, leek dit ‘een race tegen de klok’. [ii] Duitsland, Zweden en Slovenië pasten eerder al strengere grensrestricties toe, om de vluchtelingenstroom te controleren. Met oog op de huidige gebeurtenissen lijkt echter de (tijdelijke) sluiting van de grenzen dichterbij dan Donald Tusk had durven inschatten. Frankrijk heeft de noodtoestand uitgeroepen en de grenzen gesloten. Wat betekent deze noodtoestand? Welke maatregelen zullen anderen landen gaan treffen? Wat staat Nederland te wachten?
De Franse noodtoestand kan worden ingeroepen als er een dreigend gevaar is als gevolg van ernstige aanvallen op de openbare orde die naar hun aard en ernst het karakter hebben van een nationale ramp. De gevolgen van het inroepen van een noodtoestand zijn onder andere: het inroepen van veiligheidszondeswaar beperkte toegang komt, het afsluiten van openbare ruimtes, het controleren van de media, het instellen van een avondklok en ook kan de politie invallen doen zonder huiszoekingsbevel als er een vermoeden bestaat dat er wapens aanwezig zijn. Het is nog afwachten welke van deze maatregelen president Hollande zal gaan afkondigen. In Frankrijk is vijf keer eerder de noodtoestand van kracht geweest.[iii]
Ook andere landen gaan wellicht regels aanscherpen om de terroristische dreiging in de kiem te smoren. België heeft al aangekondigd de grenzen strenger te zullen gaan controleren langs de grens met Frankrijk. Het is afwachten wat er in de rest van de wereld gaat gebeuren de komende dagen. Ook in Nederland zorgden de gebeurtenissen in Parijs voor de nodige opschudding. Toch is direct verklaard dat Nederland het dreigingsniveau niet gaat verhogen, aangezien Nederland al in de staat ‘substantieel’ verkeert. Een hoger niveau zou betekenen dat er zeer sterke aanwijzingen zijn dat een aanslag in Nederland zal plaatsvinden of dat er daadwerkelijk al een aanslag heeft plaatsgevonden.[iv]
Een Europese crisis is natuurlijk niet compleet zonder dat Geert Wilders zijn zegje erover heeft gedaan en lang hoefden we dan ook niet te wachten op zijn eerste uitspraak: ‘Minister President Rutte, ik zeg u: sluit de Nederlandse grenzen. Nu! Bescherm de Nederlandse bevolking. Hou op met wegkijken en ontkennen.’ Los van de discussie of de Nederlandse grenzen gesloten moeten worden, is het verwonderlijk dat Wilders Minister President Rutte verwijt dat hij wegkijkt en ontkent. Doelt hij op het feit dat hij al langer roept dat de grenzen gesloten moeten worden voor vluchtelingen? Het lijkt erop dat hij deze gebeurtenis direct aan aangrijpt om zijn standpunt kracht bij te zetten, dat de vluchtelingen niet welkom zijn in ons land. Een connectie met de vluchtelingenproblematiek is echter niet 1 op 1 te maken, al leggen verschillende media deze connectie wel al vrij gemakkelijk. Wellicht komt deze terroristische aanslag uit een andere hoek, bijvoorbeeld een extremist die al die jaren in Frankrijk gewoond heeft en niet als vluchteling het land is binnengekomen. Dit zal allemaal onderzocht moeten worden. Wel heeft IS de aanslagen deze ochtend opgeëist.[v] Deze uitspraak van Wilders is geen vreemde eend in de bijt in het oeuvre uitspraken dat Wilders in de loop der jaren gecreëerd heeft: het is een uitspraak bedoeld om stemming te maken, kiezers aan zijn kant te krijgen en gewoon eens even lekker de boel op te schudden. In een gebeurtenis als deze is mijn inziens een onsmakelijke benadering die getuigt van weinig respect.
De komende periode zal een spannend periode zijn, niet alleen omdat de angst wellicht zal uitbreiden onder de bevolking in Europa, maar ook omdat deze gebeurtenissen op politiek gebied nog een staartje kunnen krijgen. Daarnaast is het de vraag welke reactie dit uitlokt onder de Nederlandse bevolking. Te hopen is dat er geen wraakacties zullen volgen richting asielzoekers en dat iedere inwoner van Europa, asielzoeker of Europeaan, zich veilig kan gaan voelen.
[i] http://nos.nl/artikel/2034102-franse-parlement-neemt-controversiele-anti-terreurwet-aan.html
[ii] http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/eu-council-president-donald-tusk-says-the-eu-s-open-border-system-could-be-about-to-collapse-a6731821.html
[iii]http://www.telegraaf.nl/buitenland/24741001/__Vijf_keer_eerder_noodtoestand_in_Frankrijk__.html
[iv] https://www.nctv.nl/onderwerpen/tb/dtn/opbouw/
[v] http://www.ad.nl/ad/nl/37401/Aanslagen-Parijs-november-2015/article/detail/4186393/2015/11/14/IS-eist-verantwoordelijkheid-aanslagen-op.dhtml
