Door Katinka Ariëns

De aso-containers (afgeleid van Skaeve Huse) zijn bijna niet meer weg te denken uit het straatbeeld van de grote steden in Nederland. Steeds meer gemeenten krijgen een eigen, in de volksmond genoemde, aso-wijk of -dorp. Notoire overlastgevers of mensen met een crimineel verleden worden door de gemeenten als het ware verbannen naar deze wijken om zo de overlast voor andere buurtbewoners te beperken.

De Skaeve Huse vinden hun oorsprong in Denemarken. In 1999 begon de Deense overheid een experiment waarbij mensen verplicht werden te verhuizen naar deze Skaeve Huse. Over het algemeen waren dit daklozen en andere achterstandsgroepen die, onder andere door overmatig alcohol- en/of drugsgebruik, lastig in reguliere wijken te plaatsen waren vanwege de overlast die zij veroorzaakten. Dit concept is in de loop der jaren door steeds meer landen, waaronder Nederland, overgenomen. Een klein maar essentieel verschil tussen de Deense versie en de Nederlandse versie is dat de Deense Skaeve Huse zijn begonnen als een re-integratieproject, terwijl het in Nederland individuen of families die zich buitensporig misdragen betreft.[i]

De Nederlandse overheid is inmiddels nog een stapje verder gegaan met betrekking tot deze problematiek. Op 9 oktober jongstleden heeft minister Blok (Wonen en Rijksdienst) bij de Tweede Kamer een voorstel tot wijziging van de wet ingediend. Deze wetswijziging ziet op de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (beter bekend als de Rotterdamwet), in verband met de selectieve woningtoewijzing ter beperking van overlast gevend en crimineel gedrag. Dit voorstel houdt kort gezegd in dat gemeenten de minister kunnen vragen om complexen, straten of gebieden aan te wijzen waar, voor de toewijzing van woningen, extra controle wordt vereist. Deze controle kan betekenen dat de gemeente een verklaring omtrent goed gedrag (VOG) kan opvragen of een screening op basis van politiegegevens kan laten uitvoeren. Indien gegronde redenen bestaan om te denken dat het plaatsen van de betreffende persoon zal leiden tot overlast of criminaliteit, mag de gemeente de toewijzing van huisvesting weigeren.[ii]

De grote vraag is of met dit wetsvoorstel de fundamentele rechten van de mens niet geschonden worden. Hierover heeft de Afdeling advisering van de Raad van State eerder dit jaar het hoofd gebroken. De proportionaliteit, noodzaak en effectiviteit zijn volgens de Afdeling niet voldoende aangetoond waardoor dit wetsvoorstel mogelijk inbreuk maakt op de grondwettelijke vrijheid van vestiging en de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer. Bovendien staat elke aanraking met de politie genoteerd. Het kan voorkomen dat iemand niet op de hoogte is van bepaalde aantijgingen jegens hem omdat het voor het Openbaar ministerie onvoldoende is geweest om er werk van te maken. Echter, omdat ook deze aantijgingen geregistreerd staan, vindt er als het ware alsnog bestraffing plaats voor feiten die niet vervolgd zijn.[iii] Ten slotte is het de vraag of met dit voorstel het probleem daadwerkelijk wordt opgelost. De verwachte overlast in het betreffende gebied wordt weliswaar tegengegaan, maar deze zal door het weren van personen slechts verplaatst worden naar een ander gebied.

Mocht het voorstel niet in de loop van de tijd sneuvelen, dan zal de definitieve versie nog even op zich laten wachten. Tot die tijd zullen we het moeten doen met onze buren zoals ze zijn.

 

______________________________________________________

[i] SEV, Advies Skaeve huse, feb 2010

[ii] Kamerstukken II 2015/2016, 34 314, nr. 2

[iii] Kamerstukken II 2015/2016, 34 314, nr. 4