Na het omstreden rookverbod in horecagelegenheden, gaat Clean Air Nederland [1] nu nog een stap verder. De vereniging is bezig met de voorbereidingen van een rechtszaak tegen de Nederlandse staat waarin zij een verbod op het roken in de tuin en op het balkon wil afdwingen, indien de buren hier last van ondervinden. Clean Air Nederland doet hierbij beroep op artikel 5:37 van het Burgerlijk Wetboek, welke aangeeft dat de eigenaar van een erf niet in een mate of op een wijze die volgens artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek onrechtmatig is aan eigenaars van andere erven hinder mag toebrengen zoals door “het verspreiden van rumoer, trillingen, stank, rook of gassen”. 

 

Clean Air Nederland zet zich al ruim veertig jaar in voor een rookvrije samenleving waarin ongewild meeroken niet meer voorkomt. Dat roken kankerverwekkend en verslavend is, is alom bekend. Het is echter minder bekend hoe schadelijk meeroken kan zijn. Uit bevolkingsonderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu blijkt dat er jaarlijks naast de twintig duizend sterfgevallen door roken, ook drie duizend sterfgevallen zijn door ongewild meeroken. [2]

 

Tom Voeten, voorzitter van Clean Air Nederland, geeft voorbeelden uit de praktijk als beweegredenen voor zijn voorgenomen rechtszaak. Hij noemt onder andere het schrijnende geval van een oudere dame die ziek wordt van de sigarettenrook afkomstig van haar buren. “Flatbewoners die roken op een balkon naast de slaapkamer van de baby van de buren vind ik bijna misdadig”, aldus Voeten. 

 

De vraag is hoe groot de kans van slagen van deze rechtszaak is. Enerzijds lijkt deze kans niet groot, daar het gaat om een verbod van activiteiten in de privé sfeer. In de privé sfeer is meer toegestaan dan in de publieke ruimte. Daarnaast staat de aanklager voor de lastige taak bewijs te leveren dat het roken van de buurman als onrechtmatig handelen beschouwd dient te worden.

Wanneer er echter wordt gekeken naar rechtspraak uit omringende landen, lijkt het zeker geen uitzichtloze zaak. Zo heeft het Duitse Bundesgerichtshof -vergelijkbaar met de Nederlandse Hoge Raad – begin dit jaar een echtpaar uit de gemeente Premnitz dat zich stoorde aan hun op het balkon rokende onderburen, in het gelijk gesteld.

 

[1] Voor meer informatie over Clean Air Nederland en haar doelstellingen, zie http://www.cleanairnederland.nl/can

[2] Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, ‘Roken | Cijfers & Context’, https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/roken/cijfers-context/gezondheidsgevolgen#