Het is weer de derde dinsdag van september en daarmee is Prinsjesdag 2015 aangebroken. Op deze dag opent koning Willem-Alexander het werkjaar van het parlement met het uitspreken van de Troonrede om 13.15 uur in de Ridderzaal. Dit is de derde Troonrede van de koning sinds zijn beëdiging en inhuldiging. Om 15.15 uur biedt minister Dijsselbloem van Financiën de Tweede Kamer de Miljoenennota en de Rijksbegroting 2016 aan. Veel verrassingen zitten hier niet bij, daar de meeste kabinetsplannen zijn uitgelekt de afgelopen weken, wat een traditie op zichzelf lijkt te worden. Niet alleen de Miljoenennota, maar ook de MEV – de doorrekening die het CPB jaarlijks maakt – is uitgelekt.
Historie Prinsjesdag
In het verleden werden vele festiviteiten rond het Koninklijk Huis Prinsjesdag genoemd. Zo werd in de 17e en 18e eeuw de viering van de verjaardagen van de prinsen van oranje, vergelijkbaar met de huidige Koningsdag, Prinsjesdag genoemd. Als eerste Prinsjesdag wordt echter 1814 aangemerkt. In dat jaar vond de eerste Prinsjesdag plaats die lijkt op de huidige dag. Tot 1983 was de dag slechts een opening van de zitting van de Staten-Generaal. De grondwetswijziging van 1983 heeft gezorgd voor de staatsrechtelijke betekenis die de traditionele dag heden ten dage heeft.
Troonrede
Koning Willem-Alexander begint zijn Troonrede met zijn complimenten richting de Nederlandse bevolking wegens het “verzetten van bakens wanneer de omstandigheden daarom vragen”, waarmee hij doelt op het omgaan met de economische crisis. Hij noemt verder de belangrijkste aandachtspunten voor het komend jaar, zoals de voorgenomen veranderingen in het belastingstelsel die “een impuls moeten geven aan banengroei en de koopkracht van mensen”, de hogere kinderopvangtoeslag, de lagere inkomstenbelasting die de consumptie en daarmee de werkgelegenheid zal moeten stimuleren en het voorkomen van het polariserend effect van conflicten in het buitenland in onze samenleving en daarmee het groeiend onderling wantrouwen en het gevaar voor de sociale cohesie in ons land. Over de prangende vluchtelingensituatie merkt de koning op dat de huidige situatie onder meer vraagt om “internationale conflictbeheersing, opvang in de regio, het tegengaan van mensensmokkel, een strenge maar rechtvaardige asielprocedure in elk land, een effectief terugkeerbeleid en perspectief op integratie voor mensen die niet kunnen terugkeren naar het land van herkomst”.
Begroting
Ondanks de irritatie rondom het uitlekken van de kabinetsstukken, is er volgens het kabinet ook “reden tot optimisme”. De economie zal volgens minister Dijsselbloem volgend jaar weer op het niveau van vóór de crisis zitten met de voorziene economische groei van 2,4 procent. Het overheidstekort – het verschil tussen de uitgaven en inkomsten – zal volgend jaar volgens de begroting van 12,9 miljard naar 8,7 miljard euro dalen. Dit is relatief gezien een daling van 2,2 procent in dit jaar naar 1,5 procent in 2016, wat onder de kritische Europese norm van 3 procent ligt. De keerzijde hiervan is dat het beter gaat met de Nederlandse economie door kwetsbare internationale ontwikkelingen. Zo waarschuwt minister Dijsselbloem dat de economische groei voor een belangrijk deel te danken is aan “factoren die mogelijk tijdelijk van aard zijn”, waarmee hij verwijst naar de lage euro, de lage rente en de lage olieprijs van dit moment. Ook de koning geeft in zijn Troonrede aan dat de positieve economische groei geen aanleiding is om achterover te leunen, omdat de hoge werkloosheid nog steeds veel aandacht vraagt.
Miljoenennota
Minister Dijsselbloem vertelt over de geschiedenis van het kleine bruine koffertje alvorens deze te openen en de rijksbegroting bekend te maken. De boodschap van vandaag is duidelijk: er gaat vijf miljard euro terug naar de belastingbetaler. Een overzicht van de belangrijkste punten:
- de koopkracht neemt toe;
- er wordt structureel 210 miljoen euro extra uitgetrokken voor de verbetering van zorg in verpleeghuizen;
- er komt 60 miljoen euro extra beschikbaar voor militaire missies;
- er komt 345 miljoen euro extra beschikbaar voor de krijgsmacht;
- er gaat 650 miljoen euro meer naar asielopvang;
- het belastingtarief van de tweede en de derde schijf wordt met circa twee procentpunten verlaagd;
- het ouderschapsverlof voor vaders wordt met drie dagen verlengd;
- het hoogste belastingtarief van 52 procent gaat bij een hoger inkomen gelden;
- inkomsten uit gaswinning zullen verder dalen van 9,1 miljard euro dit jaar naar 5,7 miljard euro volgend jaar. Deze matiging zal moeten leiden tot minder aardbevingen die de inwoners van Groningen heeft geteisterd;
- de kinderopvangtoeslag wordt verhoogd.
Toekomst Prinsjesdag
De meerderheid van de Nederlanders vindt dat Prinsjesdag moet worden afgeschaft blijkt uit een enquête van MWM2, een bureau voor online onderzoek en datacollectie.[i] Meest genoemde redenen hiervoor zijn ‘de overdreven en onnodige ceremoniële aankleding van de dag’ en ‘verspilling van geld’. Wij zijn benieuwd naar jouw mening: is Prinsjesdag te veel ceremonieel vertoon of een waardevolle traditie? Laat het ons weten!
___________________________________________
[i] Enquête in opdracht van BNR Nieuwsradio. Luister het fragment hier: http://www.bnr.nl/?service=player&type=fragment&articleId=2665950&audioId=2665912
